Τελευταία Νέα

Αναρτήθηκε στις:06-12-23 14:44

«Ο Ανέστος γυρεύει την ευτυχία»: Σ.Πατατζής, Εκδόσεις Εστία 2023


Ο διηγηματογράφος και θεατρικός συγγραφέας Σωτήρης Πατατζής έγινε γνωστός κυρίως για το μυθιστόρημά του «Μεθυσμένη Πολιτεία».

Στο βιβλίο «Ο Ανέστος γυρεύει την ευτυχία» είναι συγκεντρωμένες τέσσερις συλλογές διηγημάτων, τα «Ματωμένα Χρόνια, τη «Νεράιδα του Βυθού», τον «Χαμένο Παράδεισο» και το «Στο Χάος…».

Ο συγγραφέας ξεκινά από το («Ματωμένα Χρόνια», 1946) της ιδεολογικής υπερφόρτισης, για να κλείσει τον κύκλο του («Στο Χάος…», 1980), της μοναξιάς και της αγωνίας. Οι συλλογές που μεσολαβούν («Νεράιδα του Βυθού», 1952, και «Χαμένος Παράδεισος», 1965) αποτελούν εξελικτικά σημεία στην ακολουθούμενη πορεία.

Καθεμιά από τις συλλογές του Πατατζή μας δίνει μια ορισμένη στιγμή της συγγραφικής του πορείας, αλλά μόνο αν τις εξετάσουμε αθροιστικά, συνδυαστικά και συγκριτικά θα μπορούσαμε να σχηματίσουμε μια ενιαία εικόνα για το σύνολο. Η διηγηματογραφία του Πατατζή αποτυπώνει την πορεία ιδεολογικής και ψυχικής αποσάθρωσης ενός συμπαγούς στις βεβαιότητές του αφηγηματικού «εγώ».

Από βιβλίο σε βιβλίο παρακολουθούμε τούτη την πορεία μέσα από μια διαδικασία αντικατάστασης, αφενός του επικού από το δραματικό και του δραματικού από το παρωδιακό, αφετέρου του συλλογικού από το κοινοτικό και του κοινοτικού από το ατομικό και εντέλει της ιδεολογικής πίστης από τη λογική και της λογικής από την τρέλα, ενώ την ίδια στιγμή παρατηρούνται τεχνικής φύσης αλλαγές με τη μετατόπιση από τη σκηνογραφία του χωριού στο αστικό κάδρο, από τον ρεαλισμό στην ψυχογραφία, στο στοιχείο του ονείρου ή ακόμη και στο θέατρο του παραλόγου, από την εξωτερική αφήγηση στην αφήγηση εσωτερικής ροής, από την ενότητα του χώρου και του χρόνου στην απαλλαγή από τους περιορισμούς της.

Τούτο το βιβλίο θα εκπληρώσει την αποστολή του μόνο αν ενθαρρύνει τον αναγνώστη να στραφεί ξανά στο έργο του Σωτήρη Πατατζή.

Ο Σωτήρης Πατατζής (1914-1991) γεννήθηκε στο Νησί της επαρχίας Μεσσήνης του νομού Μεσσηνίας. Ορφάνεψε από πατέρα σε ηλικία έξι χρόνων και πέρασε στερημένα παιδικά χρόνια. Τέλειωσε το γυμνάσιο στην Καλαμάτα το 1932 και γράφτηκε στη νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αναγκάστηκε ωστόσο για λόγους οικονομικής ανέχειας να διακόψει τις σπουδές του και να δώσει εξετάσεις στη Σχολή Χωροφυλάκων. Υπηρέτησε στη Λιβαδειά με το βαθμό του ενωμοτάρχη, μετά την επιβολή της γερμανικής κατοχής όμως λιποτάκτησε και κατέφυγε στο αντάρτικο, στρατεύτηκε στην οργάνωση Ε.Λ.Α.Σ. Στην Αθήνα, όπου έζησε ως το θάνατό του, επέστρεψε μετά την απελευθέρωση. Συνεργάστηκε με τα περιοδικά Ο Ταχυδρόμος και Οικογένεια, και ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη λογοτεχνική μετάφραση. Υπήρξε μέλος της Εταιρείας Θεατρικών Συγγραφέων και της Εταιρείας Συγγραφέων. Τιμήθηκε με το βραβείο Εθνικής Αντίστασης (1946 για τα Ματωμένα χρόνια), το βραβείο του παγκόσμιου διαγωνισμού διηγήματος του εκδοτικού οίκου New Herald Tribune (1950-1951 για το διήγημα Νεράιδα του βυθού) και το Α’ κρατικό βραβείο διηγήματος (1981 για το Στο χάος). Ο Σωτήρης Πατατζής ανήκει στη μεταπολεμική γενιά της ελληνικής πεζογραφίας. Με σημείο εκκίνησης τα "Ματωμένα χρόνια", ενδεικτικό παράδειγμα της ελληνικής πεζογραφικής παραγωγής με θέμα την Εθνική Αντίσταση, και κορύφωση της δημιουργικής του πορείας το μυθιστόρημα "Μεθυσμένη Πολιτεία", αφιέρωσε το σύνολο του έργου του στον προβληματισμό γύρω από την επίδραση που άσκησαν τα γεγονότα της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου στη μεταπολεμική κοινωνική πραγματικότητα στη χώρα μας, στα πλαίσια μιας ιδιαίτερα προσωπικής γραφής με χαρακτηριστικά στοιχεία τη λεπτή ειρωνεία και την απαισιόδοξη οπτική του μέλλοντος. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Σωτήρη Πατατζή βλ. Γιαλουράκης Μανώλης, "Πατατζής Σωτήρης", Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας11. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Ζήρας Αλεξ., "Πατατζής Σωτήρης", Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 8. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988 και Καρβέλης Τάκης, "Σωτήρης Πατατζής", Η μεταπολεμική πεζογραφία· Από τον πόλεμο του '40 ως τη δικτατορία του '67 Στ΄, σ.194-216. Αθήνα, Σοκόλης, 1988.

Κώστας Α. Τραχανάς



img

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ