Ο Λουκάς Αξελός γεννήθηκε στην Αθήνα. Αποφοίτησε από την Νομική Σχολή του ΑΠΘ, είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και δίδαξε ιστορία της νεότερης Ελλάδας στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου. Από πολύ νωρίς ασχολήθηκε με τα γράμματα και το βιβλίο και διευθύνει από την ίδρυσή τους τις εκδόσεις «Στοχαστής» (1969) και το περιοδικό «Τετράδια Πολιτικού Διαλόγου Έρευνας και Κριτικής» (1980).
Αν και τον μεγαλύτερο χώρο στο έργο μου κατέχει η ιστορική έρευνα και το ιστορικό δοκίμιο, εντούτοις η ποίηση, όχι μόνο ως γραφή, αλλά και ως τρόπος βίωσης και αποτύπωσης της ζωής αλλά και της ιστορικής κίνησης αποτελεί για εμένα τον σκοτεινό θάλαμο που εμφανίζω την φωτογραφία.
Έχοντας πάντα ως οδηγό και αρχή μου το «Γράφουμε όταν έχουμε κάτι να πούμε, ειδ’ αλλιώς σωπαίνουμε», προβαίνω στην έκδοση των όποιων μου στίχων όταν πιστεύω ότι ο κύκλος τους έχει ολοκληρωθεί. Σας υπενθυμίζω ότι οι προηγούμενες συλλογές μου Περιπέτεια ή Επιστροφή αρ. 2, Ταξίδι στη Νύχτα, Σκοτεινό Πέρασμα και Τελευταία Πατρίδα, κυκλοφόρησαν το 1981, 1986, 2000 και 2013, γεγονός που δεν θα με χαρακτήριζε αμετροεπή. Και η σημερινή, λοιπόν, δημοσίευση του Σθένους των λέξεων εντάσσεται σε αυτή την λογική.
Είναι γεγονός ότι όλοι οι τίτλοι των ποιητικών μου συλλογών είναι ουσιαστικά συναρτημένοι με το περιεχόμενο του έργου ή για την ακρίβεια με ένα κεντρικό ή κατεξοχήν επίδικο ζήτημα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση Το σθένος των λέξεων αποτυπώνει την αντίδρασή μου στον ζόφο της εποχής μας. Επιτρέψτε μου την «τεκμηρίωση» με τους στίχους του ποιήματος.
Ο αδίκως κρατούμενος στίχος/ οφείλει εκ νέου να πει/ πως η Μασσαλιώτιδα είναι ξανά στην Βαστίλη•/ πως ο Θούριος ξαναμπήκε στα στενά•/ πως ο Ύμνος εις την ελευθερίαν έχει σιγήσει•/ πως το σθένος των λέξεων/ παραμένει παρόν.
Αν νομίζω ότι είπα αυτό που ήθελα να πω, ότι δεν παρεξέκλινα από τα αισθητικά και αξιακά μου πιστεύω, ότι έφτασα στο κροτσιανό «μη περαιτέρω», ε, τότε, ναι, αισθάνομαι ικανοποιημένος, αλλά και χωρίς αυταπάτες.
Για την ακρίβεια γράφω: Αναγκαίο-επιτέλους-/ είναι να μάθεις/ ότι δεν υπάρχουν αθώα ψέματα•/ ότι η κόλαση είναι μέσα σου/ και σε καλεί να την υπηρετήσεις.
Αντιλαμβάνεστε ότι δεν στέκομαι στο προφανώς αυτονόητο της φιλολογίας περί αθώων ψεμάτων, αλλά στο ότι η αλήθεια είναι η κόλαση που βρίσκεται μέσα μας.
Είναι κάπως δύσκολο να σας απαντήσω κι αυτό γιατί προσωπικά τόσο στον αληθινό έρωτα, όσο και στην αληθινή αγάπη αναγνωρίζω απόλυτα, σχεδόν ακραία χαρακτηριστικά. Ο αδικοχαμένος Jan Curtis των Joy Divicion έγραψε «Love will tear us apart» «Ο έρωτας θα μας κάνει κομμάτια». Συμφωνώ μαζί του• βρίσκομαι στον αντίποδα του «μέσου όρου».
Αυτά που έχουν έναν βαθύτερα οδυσσειακό χαρακτήρα, χαρακτήρα που κινείται στα όρια του συμβατού προσπαθώντας να το υπερβεί. Αυτά που τα καθοδηγεί ένας αισθητικός και αξιακός πολικός αστέρας, έξω από συμβατικότητες και συμψηφισμούς χωρίς αναγκαστικό τίμημα το τέλος της διαδρομής να είναι κάποια Ιθάκη.
Απ: Δεν αποτελεί έκφραση «ποιητικού εθνικισμού», αλλά αποτύπωση της, κατ’ εμέ, απτής πραγματικότητας ότι η ποίηση και δη η μεγάλη ποίηση αποτελεί την κορυφαία μορφή συνθετικής έκφρασης πάθους, φιλοσοφίας και μουσικής. Αλήθεια τι ανώτερο και διαρκέστερο μεσολαβεί ανάμεσα στον Όμηρο και τον Αισχύλο, ανάμεσα στον Κάλβο και τον Καβάφη;
Αυτό που λέτε είναι μια αλήθεια. Οι Έλληνες έχουμε μια τεράστια ποιητική παράδοση, εθνικού, μητροπολιτικού και οικουμενικού χαρακτήρα, χωρίς αντίστοιχό του σε βάθος χρόνου, διάρκεια και ποιότητα. Γεγονός όμως αποτελεί ότι τα τελευταία χρόνια και η ποίηση βρίσκεται σε κρίση. Όχι κρίση ποσοτική. Δυστυχώς ή ευτυχώς οι μισοί Έλληνες γράφουν στίχους νομίζοντας ότι εγκυμονούν τον νέο Όμηρο. Στην πραγματικότητα όμως, όπως θα έλεγε ο Αντόνιο Γκράμσι, «κάθε βελανίδι πιστεύει ότι εγκυμονεί μια βελανιδιά. Στην πράξη το 999%ο των βελανιδιών χρησιμεύουν ως τροφή των χοίρων και το πολύ-πολύ συμβάλλουν στην παραγωγή λουκάνικων και μορταδέλας». Όμως, παρ’ όλα αυτά, τα αρνητικά, το ισοζύγιο είναι ακόμα θετικό. Απλά πρέπει να συμφιλιωθούμε με την ιδέα ότι την περίοδο της ξηρασίας η βλάστηση είναι χαμηλή.
Πάντα διαβάζω και πάντα απαντώ συγκεκριμένα σε όποιους μου κάνουν την τιμή να ρωτήσουν την γνώμη μου. Σε γενικό επίπεδο θα έλεγα ότι οι συμβουλές μου εξαντλούνται στο Διάβασε-Γράψε-Σκίσε και πάλι Διάβασε-Γράψε-Σκίσε και πάλι, ώσπου να μην βρίσκεις πια έναν λόγο να σκίσεις αυτό που τελευταία έγραψες.
Δεν υπάρχει βασιλική οδός στο ερώτημά σας. Προσωπικά προβαίνω σε έκδοση βιβλίου μου όταν ο κύκλος μέσα μου έχει ολοκληρωθεί. Ανεξάρτητα όμως από την οριστική απόφαση για «έξοδο από το συρτάρι», όσον αφορά τον συγκεκριμένο χρόνο έκδοσης, η απόφαση οφείλει να λαμβάνει υπόψη της και την καθόλου εκδοτική συγκυρία.