Μου αρέσει να βρίσκω τους ήρωες που αξίζει να αγαπήσει ή να αντιπαθήσει/ μισήσει κανείς και να τους δώσω στους αναγνώστες για να ταξιδέψουν μαζί


Ο Γιώργος Πράτανος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1978. Το 2002 ξεκινά από σύμπτωση τη δημοσιογραφική του καριέρα και ανακαλύπτει πως είναι το επάγγελμα που θα τον φέρει απέναντι σε ήρωες παντός τύπου και εκείνος θα διηγείται την ιστορία τους. Το 2005 μετακομίζει στην Αθήνα. Έχει εργαστεί στο About Thessaloniki, το Μακεδονία TV, το Alter, το Down Town, το Nitro, το Vice, το People... Σε ένα από τα ρεπορτάζ του γνώρισε την οικογένεια του Πάτροκλου Σταύρου, θετού γιου της Ελένης Καζαντζάκη, που αποτέλεσε και το ερέθισμα για να ερευνήσει πτυχές της ζωής και του έργου του πιο σπουδαίου Έλληνα στοχαστή της νεότερης Ελλάδας.


Ερ. Από πότε ξεκινήσατε να διαβάζετε βιβλία;
Απ. Άρχισα να διαβάζω οτιδήποτε διαβαζόταν από μικρή ηλικία. Ακόμη πρέπει να σημειώσω ότι ο παππούς μου είχε πρόβλημα όρασης και κάποιος έπρεπε να του διαβάζει την εφημερίδα.

Ερ. Και κάποια στιγμή αποφασίζετε να γράψετε. Πώς ξεκίνησε το ταξίδι στη γραφή;
Απ. Η πρώτη μου δουλειά σε περιοδικό ήρθε εντελώς συμπτωματικά, μετά από ένα στοίχημα με τον κολλητό μου για το αν μπορώ να γράψω ένα κείμενο που θα δημοσιευτεί. Ακολούθησε το ραδιόφωνο, η τηλεόραση και η αναγκαστική κάθοδο στην Αθήνα, στο κυνήγι της καριέρας. Πριν μερικούς μήνες κυκλοφόρησε το πρώτο μου μυθιστόρημα, «Ο Ανεπιθύμητος Νεκρός», εκδόσεις Διόπτρα.

Ερ. Πώς ανακαλύπτετε τους ήρωές σας; Από παίρνει τις εμπειρίες του για να γράψει ο συγγραφέας;
Απ. Μου αρέσει να διηγούμαι ιστορίες. Να βρίσκω τους ήρωες που αξίζει να αγαπήσει ή να αντιπαθήσει/μισήσει κανείς και να τους δώσω στους αναγνώστες για να ταξιδέψουν μαζί. Οι ιδανικοί ήρωες είναι αυτοί που θα βγάλουν τον καλύτερο εαυτό του αναγνώστη. Θα τον εμπνεύσουν, θα του δώσουν κουράγιο και δύναμη, θα τον κάνει να γελάσει ή να μελαγχολήσει, να δει την ίδια του τη ζωή υπό νέο πρίσμα: Να κάνει μια επαναξιολόγηση των στόχων, των προοπτικών, των προτεραιοτήτων του. Υπάρχουν ιστορίες που αν δει κανείς αλληγορικά ταυτίζεται με ήρωες ή βλέπει τον εαυτό του σε ανάλογες καταστάσεις. Αυτή τη συμπυκνωμένη σοφία έψαχνα ως αναγνώστης στα βιβλία, αυτή τη συμπυκνωμένη ουσία θέλω να μεταφέρω στους αναγνώστες. Φυσικά και δεν είμαι εγώ ο σοφός, η ιστορία από μόνη της έχει τη σοφία.

Ερ. Το μυθιστόρημα «Ο ανεπιθύμητος νεκρός», εκδόσεις Διόπτρα, έχει ως θέμα τον Νίκο Καζαντζάκη. Πώς όμως σας ήρθε η έμπνευση για να το γράψετε;
Απ. Ξεκίνησα να γράφω τον Ανεπιθύμητο Νεκρό, μια αληθινή ιστορία χαμένη στη λήθη που ήθελα να φέρω στο φως και στις σελίδες του διηγούμαι τα όσα συνέβησαν τις ημέρες που ο Νίκος Καζαντζάκης παρέμεινε άταφος. Επέμενε ο Σωτήρης Χατζάκης (Ηθοποιός, Σκηνοθέτης, Πρώην Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, Πρώην Διευθυντής του ΚΘΒΕ) πως έπρεπε να τη γράψω.

Ερ. Με ποιο τρόπο μαζέψατε το υλικό του βιβλίου σας;
Απ. Έκανα μια επαγγελματική έρευνα για τα γεγονότα -ως δημοσιογράφος. Κατέβηκα στο Ηράκλειο μαζί με ένα φίλο για να μιλήσω με τον ιερέα που έθαψε αυτόν τον τεράστιο διανοούμενο, συνομίλησα με αυτόπτες μάρτυρες, ανέσυρα μαρτυρίες, βρήκα εφημερίδες της εποχής.

Ερ. Και πότε ξεκίνησε το ταξίδι σας στη χώρα της συγγραφής;
Απ. Όταν είχα όλα τα δεδομένα της ιστορίας ξεκίνησε η δονκιχωτική περιπέτειά μου. Με μόνο γνώμονα το στιλ γραφής που άρεσε σε εμένα και δύο τρεις κολλητούς μου φίλους. Την ημέρα γραφείο και όταν επέστρεφα το βράδυ έτρωγα, έβλεπα ταινίες και σειρές, και ακριβώς τα μεσάνυχτα ξεκινούσα να γράφω έως τις 4 τα ξημερώματα. Αυτό γινόταν καθημερινά, γιατί είχα διαβάσει πως για να τελειώσεις ένα βιβλίο πρέπει να έχεις πρόγραμμα. Όταν δεν είχα το εύρημα ή την κατάλληλη φράση σηκωνόμουν και προχωρούσα. Μπορεί να έκανα και ένα χιλιόμετρο μέσα σε ένα σπίτι 32 τμ που ουσιαστικά ο χώρος που μπορείς να περπατήσεις έχει μήκος 6 βήματα. Περπατούσα και το πρώτο που ευχόμουν ήταν να μου έρθει η ιδέα πριν ζαλιστώ στο σύντομο πήγαινε-έλα.

Ερ. Είχατε την κεντρική ιδέα το θάνατο του Καζαντζάκη. Τι άλλο προσθέσατε κατά τη συγγραφή του μυθιστορήματος;
Απ. Είχα την κεντρική ιδέα: Ο Νίκος Καζαντζάκης πεθαίνει στο Φράιμπουργκ και η σύζυγός του, η Ελένη, έχει το βάναυσο καθήκον να τον θάψει στο Ηράκλειο. Στην πορεία της μέχρι να φτάσει στην ημέρα της κηδείας θρηνεί το χαμό του άντρα της, αναπολεί τις όμορφες στιγμές δίπλα του, τις σημαντικές στιγμές που έμελλε να μείνουν στην ιστορία, αλλά επίσης ψάχνει να βρει και έναν νέο λόγο ύπαρξης, ένα νέο μονοπάτι που αυτή τη φορά θα είναι μοναχικό. Πρώτη γνωριμία, έρωτας, αγάπη, μια πρώην σύζυγος, ένας γάμος που δεν ερχόταν, η ζωή τους που κινδύνευσε κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής, οι πολλές φορές που απέτυχαν και οι άλλες τόσες που ξεκίνησαν από την αρχή… Η ζωή του ζεύγους Καζαντζάκη είναι κάτι παραπάνω από μυθιστορηματική!

Ερ. Το μυθιστόρημα έχει ένα δεύτερο παράλληλα άξονα. Μπορείτε να μας το εξηγήσετε;
Απ. Στο βιβλίο υπάρχει και ένας δεύτερος, παράλληλος άξονας: Τα γεγονότα που πυροδοτούνται στην Αθήνα. Μόνο που δεν είχα ήρωα για να τον βάλω στην ιστορία και η αλήθεια είναι πως δεν ήθελα να «φυτέψω» έναν αυθαίρετα. Την τρίτη ημέρα έγινε το θαύμα και «γεννήθηκε» ο Φρέντυ. Για την ακρίβεια, «οργώνοντας» για άλλη μια φορά το studio που ζω -δεν θα πρέπει να είχαν περάσει 10 λεπτά, ευτυχώς, θυμήθηκα πως το πρώτο μεγάλο ρεπορτάζ του Φρέντυ Γερμανού ήταν η κηδεία του Καζαντζάκη. Αυτό ήταν! Είχα τον τρίτο μου ήρωα, για τον οποίον έκανα επίσης εμπεριστατωμένη έρευνα.

Ερ. Στον Ανεπιθύμητο νεκρό αναφέρεστε στον Νίκο και την Ελένη Καζαντζάκη, στον Φρέντυ Γερμανό αλλά και στον κριτικό και συγγραφέα Μελά. Για ποιο λόγο;
Απ. Είχα τρεις ήρωες -τον Νίκο και την Ελένη Καζαντζάκη, τον Φρέντυ Γερμανό, και έγραφα για τις προσωπικές τους στιγμές που τους καθόρισαν. Αυτό αποτελεί την πρωταρχική πηγή έμπνευσης; Η στιγμή που παίρνουν μια απόφαση που θα χρειαστεί να την κουβαλούν για μια ζωή, αλλά επηρεάζει και ένα πλήθος ανθρώπων. Αυτές είναι οι αποφάσεις κομβικής σημασίας, που φανερώνουν την προσωπικότητα, το ήθος, την καλλιέργεια του πνεύματος, όχι μόνο σε «ιερά τέρατα» της παγκόσμιας κοινότητας, αλλά και σε καθημερινούς ανθρώπους. Για παράδειγμα, αν παρατηρήσουμε την πορεία του Καζαντζάκη, βλέπουμε πως είναι ένας άνθρωπος των πράξεων. Το αξιακό του σύστημα του επιβάλλει μια συνέπεια λόγου και πράξεων, που τον κάνει ασυμβίβαστο, αλύγιστο, δύσκαμπτο. Δεν προδίδει τις αρχές του για την ευκολία του. Έχασε την ευκαιρία να κερδίσει ένα Νόμπελ (προτάθηκες εννιά φορές, αλλά η Ελλάδα ασκούσε πιέσεις να μην το κερδίσει), να ζήσει μια άνετη ζωή, να μην χρειαστεί να φύγει διωγμένος από την πατρίδα του. Απέναντι του στέκει ο Μελάς, του οποίου η πορεία έχει τα αντίθετα χαρακτηριστικά από εκείνα του Καζαντζάκη, αφού αλλάζει πολιτικές παρατάξεις, απόψεις και φίλους εν ριπή οφθαλμού. Ο Μελάς κατάφερε να κερδίσει πολλά αξιώματα, χρήματα… Μαντέψτε όμως ποιος έμεινε στην ιστορία!

Ερ. Υπάρχει κάποιος άνθρωπος που θαυμάζετε;
Απ. Ένας άνθρωπος που θαυμάζω είναι ο George Lois, αμερικανός με ελληνική καταγωγή. Ο Lois ήταν art director του περιοδικού Esquire, τη δεκαετία του 60. Σχεδίασε μερικά από τα πιο εμβληματικά εξώφυλλα του 20ου αιώνα -με κορυφαίο αυτό με τον Muhammad Ali (να ποζάρει ως Άγιος Σεβαστιανός) δεμένο και με καρφωμένα βέλη στο κορμί του. Με άγνοια κινδύνου, του έστειλα mail όπου του εξηγούσα τι πραγματεύεται το βιβλίο και στη συνέχεια τον ρωτούσα πόσα χρήματα θα ήθελε για να μου σχεδιάσει το εξώφυλλο (τονίζοντάς του πως τα οικονομικά μου είναι λίγο πιο χάλια από της χώρας). Εκείνος μου απάντησε, George, it’s for free (Γιώργο, θα σου το κάνω δωρεάν). Φυσικά και με πήραν τα δάκρυα από συγκίνηση μόλις το διάβασα. Πρέπει να σας αναφέρω ότι τα εξώφυλλα του George Lois εκτέθηκαν στο Modern Museum of Art (MoMA) της Νέας Υόρκης.

Ερ. Ποια πράματα σας γοητεύουν πέρα από το να γράφετε και να διαβάζετε βιβλία;
Απ. Όπως κάθε ρομαντικός που σέβεται τον εαυτό του, έτσι κι εγώ, γοητεύομαι από την τζαζ μουσική, παθαίνω κατάθλιψη αν δεν πιώ καλό καφέ, μιλάω στα τηλέφωνα με τους κολλητούς μου γιατί τα εργασιακά μας ωράρια είναι ακαθόριστα, ψάχνω να βρω την ιδιαιτερότητα κάθε γυναίκας που μου αρέσει και παθιάζομαι με τον ΠΑΟΚ.