«Ποιος να πιστέψει την ιστορία, όταν για πράγματα

που έγιναν μόλις χθες λέγονται τόσα ψέματα»;

Λέγεται ότι η ιστορία έχει τρείς όψεις. Τη δική της, την όψη των πλαστογράφων και παραχαρακτών της και εκείνη της αλήθειας. Δυστυχώς στη χώρα μας η παραχάραξη και η διαστρέβλωση της ιστορίας, ιδίως μετά τη μεταπολίτευση που η ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς είναι αδιαμφισβήτητη, έχουν λάβει ενδημικό χαρακτήρα σε σημείο που να κινδυνεύει να χάσει την αξιοπιστία της.

Ποιος αλήθεια, να πιστέψει σήμερα την ελληνική ιστορία, όταν η πλειονότητα των …ειδημόνων ιστορικών επιμένει να υποστηρίζει, για παράδειγμα: ότι, η Επανάσταση του 1821 ήταν ταξική εναντίον των Κοτζαμπάσηδων, ή ότι η μεγάλη σφαγή των Ελλήνων της Σμύρνης (Μικρασιατική Καταστροφή) ήταν «συνωστισμός» στο ομώνυμο λιμάνι, ή ότι το «ΟΧΙ» του ’40 δεν το είπε ο Μεταξάς, αλλά ο ελληνικός λαός- και κατά το «σολομώντειο»- ότι το είπε ο ελληνικός λαός δια του Ι. Μεταξά;

Όμως και τα υποστηριχθέντα από τον Επίκουρο Καθηγητή Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας στο Παν/μιο Πειραιώς, κ. Διονύση Τσιριγώτη στην προ ημερών ομιλία του στον «Σκουφά», με θέμα: «Η Ελληνική Υψηλή Πολιτική το 1940», μάλλον δεν προσεγγίζουν την αλήθεια της ιστορίας.

Για όλους όσοι από τους νεοέλληνες μπορούν προς στιγμή να προσπεράσουν τον Ι. Μεταξά, ως δικτάτορα, και να αποστασιοποιηθούν από τα έργα και τις ημέρες του ανελεύθερου καθεστώτος που εγκαθίδρυσε την 4 η Αυγούστου 1936, τότε θα τους είναι αδύνατο να μη τον δουν ως τον μεγάλο ηγέτη στην ιστορία του έθνους. Όπως θα τους είναι δύσκολο να μην εξάρουν το έργο του όταν, με πίστη προς τα εθνικά ιδεώδη και σπάνια διπλωματική και στρατιωτική διορατικότητα, προετοίμασε την Ελλάδα για την επιτυχή αντιμετώπιση της επικείμενης ιταλικής εισβολής στις 28 Οκτωβρίου 1940. Ωστόσο όντας ρεαλιστής, διορατικός και ιδιαίτερα ευφυής στρατιωτικός και πολιτικός, ο Μεταξάς ήξερε να διαχωρίζει το επιθυμητό από το εφικτό. Και με δεδομένο ότι το τελευταίο εκ των πραγμάτων εξαρτιόταν από τις τότε μεταβαλλόμενες συνθήκες, μπορούσε να αλλάζει θέσεις και απόψεις με βάση το τι συνέφερε τη χώρα. Έτσι στη διάρκεια της θητείας του μέχρι τον θάνατό του, η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας και ειδικότερα η σχέση της με τους «Αγγλο-Γάλλους», Γερμανούς και Ιταλούς δεν υπήρξαν στατικές αλλά μεταβλητές.

Υπό αυτή την οπτική, ο γράφων, συμπληρώνοντας την παρέμβασή του αναφορικά με τα υποστηριχθέντα από τον καθηγητή κ. Διονύση Τσιριγώτη στην κατά τα άλλα ενδιαφέρουσα ομιλία του στον Σκουφά, αναλυτικότερα και πληρέστερα παραθέτει τα εξής:

1. Εν όψει του επερχόμενου πολέμου, ναι, ο Μεταξάς, ήθελε την Ελλάδα ουδέτερη, γιατί κατ’ αυτόν το επέτασσε το συμφέρον της χώρας.

Παρά ταύτα η απόφαση η Ελλάδα ταχθεί με την Αγγλία στον μεγάλο πόλεμο που έβλεπε να έρχεται, ήταν ειλημμένη από κάποια χρόνια πριν. Μάλιστα ο ίδιος, τούτο το εκμυστηρεύτηκε στη συνεδρίαση του Ανωτάτου Ναυτικού Συμβουλίου το φθινόπωρο του 1936(1) όταν, επικαλούμενος το δόγμα, ότι «τις μεγαλύτερες πιθανότητες να είναι νικήτρια στον πόλεμο, είναι η πλευρά που υπερτερεί στη θάλασσα», ο Μεταξάς είπε τα εξής σημαντικά: «…αυτό που θα σας είπω δεν θα το ανακοινώσετε σε κανένα. Προβλέπω πόλεμον μεταξύ του Αγγλικού και του Γερμανικού συγκροτήματος. Πόλεμον πολύ χειρότερον από τον προηγούμενον (σ.σ εννοούσε τον,Ά Π.Π). Εις τον πόλεμον αυτόν θα κάνω ο, τι ημπορώ δια να μη εμπλακεί η Ελλάς, αλλά τούτο δυστυχώς θα είναι αδύνατον. Είναι περιττόν να σας είπω ότι η θέσις μας εις την σύρραξιν αυτήν θα είναι παρά το πλευρόν της Αγγλίας».

2. Τον Ιούνιο του 1937, ο Μεταξάς δήλωνε στη Sunday Times, σε συνέντευξή του στην Αθήνα, ότι «τα ελληνικά συμφέροντα συνδέονται με την Αγγλία»(2). Όπως επίσης τον Μάιο του 1940, ο Ιωάννης Μεταξάς σε συνέντευξή του στην Ντέιλι Τέλεγκραφ ανέφερε «είμεθα ουδέτεροι εφ΄όσον χρόνον θέλει η Αγγλία να είμεθα ουδέτεροι»(3). Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδος και Ιταλίας άρχισαν να ψυχραίνονται μετά την απόρριψη της ανανέωσης της 10ετούς Ελληνοιταλικής συμφωνίας Βενιζέλου - Μουσολίνι, το 1938.

Δύο μέρες μετά το ΟΧΙ, στις 30 Οκτωβρίου 1940 ο Μεταξάς, απευθυνόμενος στους προσκληθέντες στο ξενοδοχείο Μ. Βρετανία εκδότες και αρχισυντάκτες των αθηναϊκών εφημερίδων, μεταξύ των άλλων τόνισε: «Εις τας 16 Αυγούστου έγινεν ο τορπιλλισμός της “Ελλης”. Γνωρίζετε ότι από την πρώτην στιγμήν διεπιστώθη ότι το έγκλημα ήτο Ιταλικόν. Εν τούτοις δεν επιτρέψαμεν να γνωσθή ότι είχομεν αποδείξεις… Θα σας αποκαλύψω τώρα, ότι τότε διέταξα να βολιδοσκοπηθή καταλλήλως το Βερολίνο… Μου διεμηνύθη εκ μέρους του Χίτλερ η σύστασις να αποφύγω οιονδήποτε μέτρον, δυνάμενον να θεωρηθή από την Ιταλίαν πρόκλησις… Εις σχετικάς βολιδοσκοπήσεις προς την κατεύθυνσιν του Αξονος μου εδόθη να εννοήσω σαφώς ότι μόνη λύσις θα μπορούσε να είναι μια εκουσία προσχώρησις της Ελλάδος εις την Νέαν Τάξιν… Συγχρόνως μου εδόθη να εννοήσω ότι η ένταξις… προϋποθέτει προκαταρκτικήν άρσιν όλων των παλαιών διαφορών με τους γείτονάς μας… Μας εδόθη να καταλάβωμεν ότι συνίσταντο εις μερικάς ικανοποιήσεις προς την Ιταλίαν, δυτικώς μέχρι Πρεβέζης, ίσως και προς Βουλγαρίαν, ανατολικώς μέχρι Δεδέαγατς (σ.σ. η σημερινή Αλεξανδρούπολη). Δηλαδή θα έπρεπε δια να αποφύγωμεν τον πόλεμον, να γίνωμεν εθελονταί δούλοι και να πληρώσωμεν αυτήν την τιμήν…(!) με το άπλωμα του δεξιού χεριού της Ελλάδος προς ακρωτηριασμόν από την Ιταλίαν και του αριστερού… από την Βουλγαρίαν. Φυσικά δεν ήτο δύσκολον να προβλέψη κανείς ότι εις μίαν τοιαύτην περίπτωσιν οι Άγγλοι θα έκοβαν κι αυτοί τα πόδια της Ελλάδος». Το δίκαιον δεν θα ήτο με το μέρος της Κυβερνήσεως των Αθηνών, εάν ενήργει κατά τας υποδείξεις του Βερολίνου… Αρνήθηκα, γιατί οι Γερμανοί δεν θα νικήσουν. Δεν μπορεί να νικήσουν[…]. Ο πόλεμος δια τον άξονα έχει χαθή, από την στιγμήν που η Αγγλία διεκήρυξεν, «…θα πολεμήσωμεν μέχρι της νίκης…», η Γερμανία είναι καταδικασμένη να συντριβή(4). «Η Ελλάς είναι αποφασισμένη να μην προκαλέση… και να μην υποκύψη. Προ παντός είναι αποφασισμένη να υπερασπίση τα εδάφη της, έστω και αν πρόκειται να πέση…».

3. «Όταν τον Φεβρουάριο του 1915 ο διακεκριμένος υψηλόβαθμος Βρετανός στρατιωτικός σερ Τόμας Μοντκόμερι Κάνιγκχμαν ήρθε στην Αθήνα του Ελ. Βενιζέλου, ως απεσταλμένος της βρετανικής κυβέρνησης για να βοηθήσει τον τότε Βρετανό πρεσβευτή να βάλει την Ελλάδα στο πλευρό της «Αντάντ» και ειδικότερα να πείσει την στρατιωτική ηγεσία να συμμετάσχει στην εκστρατεία της «Καλλίπολης», ο τότε συνταγματάρχης Μεταξάς, που είχε αντικαταστήσει τον υψηλόβαθμο επιτελάρχη τους ΓΕΣ Δούσμανη αντέδρασε σφόδρα στα σχέδια του Βενιζέλου, που αποδεχόταν την συμμετοχή της Ελλάδας στην επίμαχη εκστρατεία[…]. Από τις σημειώσεις μου, για όλα όσα συζήτησα με τον Ι. Μεταξά στις πολλές συναντήσεις μας, λέει ο Κάνιγκχμαν, κράτησα τούτα από τον ευφυέστατο Έλληνα στρατιωτικό Την πείσμονα άρνηση η χώρα του να συμμετάσχει στη συμμαχική εκστρατεία στην «Καλλίπολη», που προέβλεψε ότι είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Και ότι για την πολιτική της Ελλάδας το μόνο που μπορεί να προβλεφθεί με βεβαιότητα, είναι ότι δεν θα συμπαραταχθεί ποτέ με τη Γερμανία ή με κάποιον σύμμαχό της». Τα πιο πάνω είναι ακριβής αντιγραφή από το ημερολόγιο του Κάνιχκμαν(5) όπου ο κατά τους επικριτές του «Γερμανόφιλος» Μεταξάς κάθε άλλο παρά θα συντασσόταν με την Γερμανία.

4. Και ενώ οι απόψεις του γράφοντος φαίνεται να συμπίπτουν στο ό, τι η πολιτική του Μεταξά το 1940- και επομένως της Ελλάδας- επικεντρώνεται στην «ουδετερότητα» απέναντι στους δύο αντιμαχόμενους σχηματισμούς, εν τούτοις οι αιτίες που την επέβαλλαν στον Μεταξά, δεν είναι καθόλου οι τρεις δικαιολογητικοί λόγοι που επικαλέστηκε στην ομιλία του ο καθηγητής - ιστορικός κ. Διονύσης Τσιριγώτης.

Πράγματι η προσεχτική ανάγνωση των πιο πάνω σχετικών παρατιθέμενων στοιχείων-και όχι μόνο για τους φιλίστορες - δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης ότι, η επιλογή της «ουδετερότητας της Ελλάδας» δεν επεβλήθη από τον Μεταξά:

•Επειδή φοβήθηκε πως, αν τασσόταν υπέρ του ενός ή του άλλου συνασπισμού, η αντίθεση του μεγίστου μέρους του λαού στο δικτατορικό καθεστώς, που με την ευλογία του βασιλιά Γεωργίου είχε εγκαθιδρύσει, θα προκαλούσε ισχυρούς κλυδωνισμούς στο εσωτερικό του, μέχρι και την ανατροπή του.

Είτε

• Επειδή ήταν πεπεισμένος ότι την ουδετερότητα της χώρας, «τα ιδεολογικά συγγενή καθεστώτα Γερμανίας και Ιταλίας θα την έβλεπαν με καλό μάτι και υπό αυτή την έννοια δεν θα είχαν κανένα λόγο να επιτεθούν στην Ελλάδα.

Είτε

• Επειδή η «Μεταξική ουδετερότητα», που εκ των πραγμάτων θα απέκλειε την προσχώρηση της Ελλάδας στον «Άξονα», θα ικανοποιούσε τον Αγγλόφιλο Έλληνα βασιλιά Γεώργιο Β΄ και παράλληλα τον Άγγλο ομόλογό του ως κατ την Βρετανική κυβέρνηση.

Στο προηγούμενο (Μέρος Α) του, με τον υπερκείμενο τίτλο, άρθρου μας παραθέσαμε κάποια ιστορικά ντοκουμέντα, που αντικρούουν τους τρείς δικαιολογητικούς λόγους στους οποίους, κατά τον καθηγητή-ιστορικό κ. Διονύση Τσιριγώτη, ερείδεται η «Μεταξική» ουδετερότητα, η οποία και απετέλεσε την πεμπτουσία της «Της Ελληνικής Υψηλής Πολιτικής το 1940.»

Δηλαδή όπως ειπώθηκε, ο Μεταξάς επέλεξε την ουδετερότητα απέναντι στους δύο αντιμαχόμενους σχηματισμούς, επειδή τασσόμενος υπέρ της μιάς ή της άλλης πλευράς «θα κινδύνευε το καθεστώς του από εσωτερική ανατροπή». ή επειδή είχε την πεποίθηση ότι «τα συγγενή ιδεολογικά καθεστώτα του Χίτλερ και Μουσολίνι δεν είχαν κανένα λόγο να επιτεθούν στην Ελλάδα». ή επειδή «η Μεταξική ουδετερότητα», που εκ των πραγμάτων θα απέκλειε την προσχώρηση της Ελλάδας στον «Άξονα», «θα… ικανοποιούσε τον Αγγλόφιλο Έλληνα βασιλιά Γεώργιο Β΄ και παράλληλα τον Άγγλο ομόλογό του ως και την Βρετανική κυβέρνηση».

5. Τώρα το πόσο κινδύνευε η Μεταξική δικτατορία από εσωτερική ανατροπή εάν ο τότε κυβερνήτης εντασσόταν στο ένα ή το άλλο στρατόπεδο, ας αφήσουμε να το πεί ο Λίνκολν Μακ Βη (σ.σ. Πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ελλάδα/1933-1941): «στον ατομικιστή Έλληνα, δεν ταιριάζει η ολοκληρωτική νοοτροπία και δεν αποκαλύπτω μυστικά λέγων ότι πολλοί επέκριναν αλλά ολίγοι καταπολέμουν την δικτατορίαν Μεταξά. Όταν όμως η ξένη απειλή άρχισε να επιδεινούται, το μυαλό των Ελλήνων εστράφη από τα τοπικά ζητήματα εις τον κοινόν κίνδυνον. Και τελικώς όταν ο δικτάτωρ απήντησεν εις το ιταλικόν τελεσίγραφον Με ένα γενναίον «ΟΧΙ», ουδείς Έλλην εσκέφθη έστω και δια μίαν στιγμήν ότι ωμίλει ως δικτάτωρ. Ωμίλησε μόνον όπως θα ωμίλει κάθε Έλλην αγαπών την χώραν του και με το «ΟΧΙ» του εκέρδισε την πραγματικήν ηγεσίαν ολόκλκηρου του λαού.»(6). Αλλά εκείνο που εντυπωσιάζει περισσότερο παντός άλλου είναι τα λόγια των δύο εμβληματικών στελεχών του τότε ΚΚΕ, των αείμνηστων Μίκυ Θεοδωράκη και Γρηγόρη Φαράκου, οι οποίοι, με αφορμή την κηδεία του δικτάτορα, δήλωσαν: «......Ο θάνατος του Μεταξά ήταν ένα μεγάλο σοκ… Στην Τρίπολη έγιναν μνημόσυνα σε διάφορες εκκλησίες. Κι εμείς πήγαμε σε μια εκκλησία, όχι στη μητρόπολη, σε μια άλλη, πιο μικρή. Την ώρα λοιπόν του μνημοσύνου, ο κόσμος έκλαιγε τόσο γοερά, ώστε από τη μία εκκλησία στην άλλη άκουγες τα κλάματα. Έκλαιγε όλη η πόλη για τον Μεταξά. Τόσο τυχερός ήταν δηλαδή, έτυχε η κατάλληλη στιγμή να πει το «Οχι» και μετά να πεθάνει... Και πίσω από το «Οχι» αυτό, δείχνει ότι ήταν ίσως ο μοναδικός πολιτικός στην Ευρώπη που δεν πίστευε στη νίκη του Χίτλερ. Πίστευε δηλαδή ότι θα νικήσουν οι Εγγλέζοι, κάτι που εκείνη τη στιγμή έμοιαζε παράλογο….»(7). Και ο δεύτερος: «...Και θα πω και κάτι ακόμα: Στην κηδεία του Μεταξά εγώ παρευρέθηκα. Ήμουν από εκείνους που με τίποτα δεν τον ήθελα, αλλά παρευρέθηκα. Και παρευρέθηκε πολύς τέτοιος κόσμος….»(8).

6. Σε ένα δεύτερο συμπέρασμά του ο κ. Δ Τσιριγώτης επεσήμανε: «τα δύο σφάλματα στρατηγικής του Μεταξά.» Το πρώτο ήταν, «ότι έδινε μικρές πιθανότητες να εκδηλωθεί εισβολή από την ιδεολογικά συγγενή Ιταλία.» Και το δεύτερο ότι «δεν οχύρωσε επαρκώς το μέτωπο της Ηπείρου, έναντι εκείνου της Μακεδονίας, γιατί εσφαλμένα πίστευε ότι ακόμη και αν υπάρξει Ιταλική εισβολή αυτή θα γινόταν από την πλευρά της Δ. Μακεδονίας και από κοινού με την Βουλγαρία.»

Όμως όλες σχεδόν οι ιστορικές πηγές συγκλίνουν στο ό,τι ότι ο Μουσολίνι από το 1923 που επεχείρησε να καταλάβει την Κέρκυρα, έδειξε τις επιθετικές διαθέσεις του κατά της Ελλάδας. Και αργότερα, τον Νοέμβριο του 1937, μαζί τον Ιταλό ΥΠΕΞ και γαμπρό του Τσιάνο, έκαναν σκέψεις για την προσάρτηση των Τιράνων και της Κέρκυρας. Ενώ, στις 11 και 13 Αυγούστου 1939, αφότου ο Χίτλερ συνομιλώντας με τον Τσιάνο τον παρότρυνε: « η Ιταλία να δώσει την χαριστική βολή στη Γιουγκοσλαβία το συντομότερο», ο Μουσολίνι είχε πάρει το μήνυμα. Και με το σκεπτικό ότι αν έχανε τις αποικίες στην Αφρική από τους Βρετανούς, θα αποκτούσε καινούργιες στα Βαλκάνια, ζήτησε από τον Μπαντόλιο να σχεδιάσει να επιτεθεί κατά της Θεσσαλονίκης(σ. σ, όπου οι αγγλο-γάλλοι σχεδίαζαν απόβαση) και της Γιουγκοσλαβίας, στην οποία θα συμμετείχε και η καραδοκούσα Βουλγαρία(9).

Πράγματι μετά την υπογραφή του Συμφώνου Ελληνοτουρκικής Φιλίας (1930) και του Βαλκανικού Συμφώνου του 1934 η Αλβανία ήταν εξαιρετικά αδύναμη για να αποτελεί απειλή, ενώ το Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας δεν προέβαλε σοβαρές αξιώσεις επί της Μακεδονίας. Για τους λόγους αυτούς, μόνη πραγματική απειλή για την ελληνική εθνική ασφάλεια κατά τη δεκαετία του 1930 θεωρούνταν η Βουλγαρία με τις αξιώσεις που έτρεφε, ήδη από την εποχή της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, έναντι της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης. Έτσι, όταν ο Ιωάννης Μεταξάς ανήλθε στην εξουσία το 1936, οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις έπρεπε να προπαρασκευάζονται για μια πιθανή βουλγαρική επίθεση κατά των κρατών του Βαλκανικού Συμφώνου συνολικώς ή και μόνο κατά της Ελλάδας. Για αυτό τέθηκε σε εφαρμογή σχέδιο αναδιοργάνωσης των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων και της δημιουργίας ισχυρής αμυντικής γραμμής κατά μήκος των ελληνο-βουλγαρικών συνόρων, η γνωστή αμυντική «Γραμμή Μεταξά»(10).

Όμως όταν ο Μεταξάς πληροφορούνταν από τον τότε πρεσβευτή της Ελλάδας στα Τίρανα Γεώργιο Σεφέρη (σ.σ. ο μετέπειτα νομπελίστας συγγραφέας) ότι οι Ιταλοί είχαν επιδοθεί σε διανοίξεις δρόμων και συγκέντρωση στρατού στα ελληνο-αλβανικά σύνορα. όταν από την Ρώμη έφθαναν στην Αθήνα διαρρεύσασες ακριτομύθιες Ιταλών ιθυνόντων για επικείμενη επίθεση κατά της Ελλάδας. και όταν στα ιταλοκρατούμενα Δωδεκάνησα Ιταλοί στρατιώτες τραγουδούσαν: «Απ’ του Αιγαίου τα νερά/ θα πάρουμε τον Πειραιά/ και αν όλα είναι φίνα/ θα πάρουμε και την Αθήνα». Ασφαλώς και ο τότε κυβερνήτης δεν είχε την αφέλεια να θεωρεί ότι η «ιδεολογικά συγγενής» φασιστική Ιταλία δεν είχε ιμπεριαλιστικές βλέψεις στην Ελλάδα. Ενώ όταν στις 7 Απριλίου 1939, ιταλικές δυνάμεις κατέλαβαν την Αλβανία, ο Μεταξάς, παρά την προσπάθειά του να κρατήσει την ουδετερότητα της Ελλάδος, τον Μάιο του 1939 άλλαξε το αμυντικό σχέδιο αμύνης της χώρας. Επρόκειτο για το ονομασθέν σχέδιο ΙΒ (Ιταλία - Βουλγαρία), που είχε δύο αμυντικές παραλλαγές. Η πρώτη προέβλεπε, επίθεση της Ιταλίας ενώ η δεύτερη επίθεση της Ιταλίας συνεπικουρούμενη από τις ένοπλες δυνάμεις της Βουλγαρίας(11).

Επομένως κάθε ισχυρισμός, περί εσφαλμένης στρατηγικής του Μεταξά προς αντιμετώπιση της ιταλικής εισβολής μάλλον υποκρύπτει προσπάθεια σκόπιμης άδικης υποτίμησης της στρατιωτικής ιδιοφυΐας του.

Από το άλλο μέρος και μόνο το γεγονός ότι ο Μεταξάς, ήταν ο μόνος στρατιωτικός ηγέτης που διαφώνησε ανοικτά με τον τότε πρωθυπουργό Ελ. Βενιζέλο συμβάλλοντας καθοριστικά στη ματαίωση της ελληνικής συμμετοχής στην επιχείρηση κατάληψης των στενών των Δαρδανελίων, του Βοσπόρου και της Κωνσταντινουπόλεως από την ΑΝΤΑΝΤ(Φεβρουάριος-Απρίλιος 1915), γιατί κατά τον Έλληνα στρατιωτικό ηγέτη ήταν εκ προοιμίου καταδικασμένη να αποτύχει, που ως γνωστόν κόστισε στους αγγλο-γάλλους 247000 νεκρούς, τραυματίες και αγνοούμενους και οδήγησε σε παραίτηση την τότε κυβέρνηση του Τσόρτσιλ.
Αλλά και η σφοδρή αντίθεσή του στην ελληνική εκστρατεία στη Μικρά Ασία, που είχε ως επακόλουθο την Μικρασιατική καταστροφή.

Καταδεικνύουν γιατί πέφτουν στο κενό οι όποιες επικρίσεις εναντίον του, ως στρατιωτικού ηγέτη στον πόλεμο του 40(12).

7. Τέλος στον ισχυρισμό του καθηγητή κ. Δ.Τ ότι «μας αρέσει να ζούμε με μυθοπλασίες», με το να πιστεύουμε ότι η 8-μηνη εποποιΐα του 40 καθυστέρησε την εισβολή των Γερμανών στην Σ. Ένωση», την απάντηση αφήνουμε να την δώσουν περισσότερο πιο ειδήμονες του γράφοντος πρόσωπα που άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο πρωταγωνίστησαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο:

«Εάν οι Ιταλοί δεν είχαν επιτεθεί στην Ελλάδα και δε χρειάζονταν τη βοήθειά μας, ο πόλεμος θα είχε πάρει διαφορετική τροπή. Θα είχαμε αποφύγει το ρωσικό χειμώνα κατά αρκετές εβδομάδες και θα είχαμε καταλάβει το Λένινγκραντ και τη Μόσχα. Δεν θα υπήρχε Μάχη του Στάλινγκραντ» (13)

«Αν το αποτυχόν χάρις εις την νικηφόρον αντίστασιν της Ελλάδος μεσογειακόν σχέδιον του Hitler επετύγχανεν, η επίθεσις της Γερμανίας εναντίον της Ρωσίας θα είχεν όλως διάφορα αποτελέσματα. Οι ήρωες που έχουν βάψει με το αίμα τους την ιεράν γην της Βορείου Ηπείρου, οι μαχηταί της Πίνδου και οι άλλοι, θα είναι οδηγοί μαζί με τους Μαραθωνομάχους, θα φωτίζουν ανάτους αιώνας την οικουμένην.»(14)

«Επολεμήσατε άοπλοι εναντίον πανόπλων και ενικήσατε. Μικροί εναντίον μεγάλων και επικρατήσατε. Δεν ήτο δυνατόν να γίνει άλλως, διότι είσθε Έλληνες. Εκερδίσαμεν χρόνον διά να αμυνθώμεν. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευγνωμονούμε.»(15)

«Η απροσδόκητη και ισχυρή αντίσταση των Ελλήνων εβράδυνε την επίθεση κατά της Ρωσίας για περισσότερο από δύο μήνες. Αν δεν υπήρχε η καθυστέρηση αυτή, η εξέλιξη του πολέμου θα ήτο διαφορετική, τόσο εις το Ανατολικό μέτωπο όσο και εις τον πόλεμο γενικά, και άλλοι σήμερα θα ήσαν εις την θέσιν του κατηγορουμένου.» (16)

Τελικά τι ήταν ο Μεταξάς ήταν Αγγλόφιλος ή Γερμανόφιλος; Αλλά πως γίνονταν να είναι Αγγλόφιλος, όταν λίγες μέρες αφότου εκδηλώθηκε η Ιταλική επίθεση, βρέθηκε παρολίγον θύμα ανατροπής του από βρετανούς πράκτορες της περίφημης μυστικής υπηρεσίας “D”(προδρόμου της SOE); Στην οποία, σημειωτέον, από τον Ιούλιο του 40 ο Ουίνστον Τσόρτσιλ είχε διαμηνύσει: «βάλτε φωτιά στην Ευρώπη», υπονοώντας πρόκληση δολιοφθορών και κάθε είδους σαμποτάζ εναντίον μη αγγλόφιλων προσώπων και καταστάσεων. Μάλιστα από τα αρχεία του Φόρεν Όφις, προκύπτει ότι τα μηνύματα της εν λόγω μυστικής υπηρεσίας προς το Λονδίνο, ενεφάνιζαν τον Μεταξά να αλληθωρίζει προς τον Χίτλερ, κάτι που ενέτεινε τον κίνδυνο να σπάσει η ελληνική ουδετερότητα (σ. σ, έλεγαν το καθεστώς Μεταξά πολεμά τους Ιταλούς και όχι τον φασισμό). Ενώ στο αποκορύφωμα των ανησυχιών του Τσόρτσιλ για μια τέτοια εξέλιξη, περί το Δεκέμβριο του 1940 ηγετικό στέλεχος της «D» ελάμβανε τηλεγράφημα από την βρετανική πρωτεύουσα που του τόνιζε: «η ελληνική υποστήριξη προς εμάς θα μπορούσε να διασφαλιστεί με την επιβολή στρατιωτικής δικτατορίας υπό τον Θ. Πάγκαλο, που στηρίζεται από τους Βενιζελικούς.» Ωστόσο το σχέδιο διέρρευσε και δεν προχώρησε. Από την άλλη ο Μεταξάς αν και είχε εκπαιδευτεί στη Γερμανία και έχαιρε μεγάλης εκτίμησης του Γενικού Επιτελείου στο Βερολίνο, εν τούτοις όταν ήρθε η στιγμή η Ελλάδα να επιλέξει στρατιωτική εκπαιδευτική αποστολή, εκείνος προτίμησε τη Γαλλία και όχι τη Γερμανία((17). Δηλαδή, αν και η εν λόγω επιλογή είναι ενδεικτική, εν τούτοις φάνηκε πόσο… γερμανόφιλος ήταν ο Μεταξάς. Πάντως το συμπέρασμα για το τι τελικά ήταν ο Μεταξάς, βγαίνει μόνο δια της μαθηματικής «εις άτοπον απαγωγή»

*email:akoliatsos@gmail.com

(1) Από την έκθεση του Ναυάρχου Δημ. Φωκά: « Επί της δράσεως του Πολεμικού Ναυτικού κατά τον πόλεμο του 1940 - 1944».

(2) Προ της θυέλλης (Μουσολίνι - Μεταξάς), Αννίβας Βελλιάδης, εκδόσεις Ενάλιος, σελ. 23.

(3) Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδος 1940-1967, Ν. Ψυρούκης, Αρχεία Φόρειν όφις, σελ. 78, τόμος 1.

(4) παράρτημα 8. – Αρχείον ΔΙΣ Φ.618/ΣΤ.

(5) Απόσπασμα από το βιβλίο «Dysty Measure», του σερ Τόμας Μοντκόμερι Κάνιχκμαν.

(6) Lincoln Mac-veagh:The Greek Miracle εν «Greece Fighls» New York 1942, σελ.8)».

(7) Μίκης Θεοδωράκης: «Καθημερινή» 28/10/2006.

(8) Γρηγόρης Φαράκος, τέως γ.γ. του ΚΚΕ: «Καθημερινή» 28/10/2006).

(9) Heinz A. Ricther-επιφανής Γερμανός ιστορικός (Η Ιταλο-Γερμανική Επίθεση εναντίον της Ελλάδος,σελ17,18 και 21).

(10) Heinz A. Ricther(Η Ιταλο-Γερμανική Επίθεση εναντίον της Ελλάδος, σελ 24).

(11) Heinz A. Ricther (σελ 19, 22).

(12) Προ της θυέλλης, Αννίβας Βελλιάδης (Πρέσβης ε.τ), εκδόσεις Ενάλιος, σελ.22-23).

(13) Ο Αδόλφος Χίτλερ, σε συνομιλία του με τη Λένι Ρίφενσταλ (Leni Riefenstahl).

(14) Ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών Antony Eden.

(15)Η ΕΣΣΔ, διά του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Μόσχας(27 Απριλίου 1942).

(16) Από την κατάθεση του Γερμανού Στρατάρχη Κάϊτελ στη δίκη της Νυρεμβέργης.

(17) «Οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες στην Ελλάδα 1940- 1947 (Κ. Καψάσκης-διδάκτωρ παν/μίου Campridge). Πηγή: «Καθημερινή» (26/10/2024)