Ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης έχει δημοσιεύσει πέντε μυθιστορήματα, δέκα συλλογές διηγημάτων και μια αυτοβιογραφο-μυθολογία. Επίσης έχει γράψει σενάρια για τον κινηματογράφο και θεατρικά έργα. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος. Το πιο πρόσφατο βιβλίο του, Λεωφορείο, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.

Ερ. Από ποια ηλικία ξεκινήσατε να γράφετε;
Απ. Απροσδιόριστη. Είναι δύσκολο να ορίσεις πότε ξεκίνησες, αφού η γραφή είναι το τελευταίο στάδιο πολλών εσωτερικών διεργασιών. Πάντως οι σκοτεινές απαρχές βρίσκονται στην εφηβεία – ίσως και νωρίτερα.

Ερ. Ποιοι συγγραφείς σας επηρέασαν;
Απ. Πολλοί. Το πιο σημαντικό είναι πολύ νωρίς να επιλέξεις τον τόνο γραφής σου. Δραματικός, λυρικός, ειρωνικός, κλπ, ή μία μίξη επιλογών. Μετά βρίσκεις και τους συγγραφείς όχι που θα σε επηρεάσουν (τι θα πει ακριβώς η λέξη;) αλλά που θα σε διευκολύνουν να κόψεις δρόμο ώστε να βρεις την δική σου ιδιοπροσωπία.

Ερ. Μυθιστόρημα ή διήγημα; Ποιο είναι το πιο αγαπημένο είδος που σας αρέσει να γράφετε;
Απ. Κάθε τι προκύπτει ως μια έμπνευση που αναπόφευκτα ρέπει προς μια μορφή: αν είναι ένας ολόκληρος κόσμος μιας εποχής, με πολλά πρόσωπα κι εμπλοκές, πας στο μυθιστόρημα. Αν είναι μια μικρή ιστορία που εν συμπυκνώσει λέει πολλά διαλέγεις το διήγημα. Κάθε εκδοχή και μορφή έχει την δική της χάρη και τις δικές της δυσκολίες, τα μυστικά, τα αινίγματα και τον μόχθο.

Ερ. Υπάρχει κάποια τεχνική που την χρησιμοποιείτε όταν γράφετε;
Απ. Πάρα πολλές, κατά περίσταση. Αν μετέρχεσαι μία καταλήγεις στον φορμαλισμό. Αλλά δεν είναι μόνο οι τεχνικές, είναι και πολλά άλλα - εφόσον η τεχνική είναι διαχείριση υπάρχοντος υλικού. Προηγείται η αναζήτηση, η έμπνευση, το ορυκτό, ο αρχικός σχεδιασμός και πλείστα έτερα.

Ερ. Ποια ήταν η αφορμή για να γράψετε το νέο σας βιβλίο Λεωφορείο, εκδόσεις Πατάκη;
Απ. Μια βόλτα, μετά από χρόνια με το λεωφορείο νούμερο «10». Στην δεύτερη στάση μου ήρθε η έμπνευση. Μεσολάβησε χρόνος για να δω αν θα επαρκέσει το υλικό για ένα βιβλίο. Διαπίστωσα πως οι μνήμες περίσσευαν από κάθε στάση οπότε το ξεκίνησα ρισκάροντας. Εφόσον το θέμα τελικά και κυρίως, σε δεύτερο στάδιο, είναι η φόρμα.

Ερ. Τα διηγήματά σας μιλούν με νοσταλγία για το παρελθόν της Θεσσαλονίκης. Ποια είναι η σημασία των εφηβικών χρόνων για τον συγγραφέα;
Απ. Η «νοσταλγία» είναι παρεξηγήσιμη λέξη. Και δεν νοσταλγώ. Μάλλον θα έλεγα πως με οδύνη αλλά και ειρωνεία αναμοχλεύω παρελθόν και επινόηση, μνήμες και φαντασία. Σημασία έχει πάντα το τελικό κείμενο. Τα λοιπά είναι όλα παγιδευμένα, ύποπτα. Το γεγονός δεν υπάρχει ως είχε, αλλά ως προσωπική πρόσληψη που μεταλλάσσεται στην αφήγηση.

Ερ. Η Θεσσαλονίκη που περιγράφετε είναι μια όμορφη Θεσσαλονίκη. Τι την έκανε για εσάς τόσο γοητευτική και να ξεχωρίζει;
Απ. Οι γυναίκες της; Πάντως όχι ο Λευκός Πύργος που είναι απαίσιος ως εικόνα. Η θάλασσα; Η ιστορία; Τα μυστικά της; Ποιος ξέρει; Το πιθανότερο είναι πως την κάνω να μοιάζει όμορφη – αλλά τελικά είναι έτσι, αν είναι όμορφο το διάβασμα.

Ερ. Ποιες θα είναι οι μνήμες που θα παραλάβουν οι νέες γενιές από την πόλη της Θεσσαλονίκης;
Απ. Κάθε ένας προσλαμβάνει διαφορετικά την πόλη και την γειτονιά του. Δεν υπάρχουν κοινές μνήμες, ίσως μόνο εφαπτόμενες. Κάθε μάτι άλλα βλέπει, αν βλέπει. Και τι βλέπει; Εξάλλου τα πάντα είναι αποσπασματικά, αινιγματικά και διαφεύγοντα. Τίποτε δεν υπάρχει μέχρι κάποιος να το παρατηρήσει.

Ερ. Μέσα από τα διηγήματα διακρίνουμε τον σαρκασμό αλλά και το χιούμορ για τα δρώμενα που γράφετε. Ο μέσος Έλληνας έχει διατηρεί ακόμη το χιούμορ του για να σατιρίσει την καθημερινότητά του;
Απ. Δεν ξέρω τι κάνει ο μέσος Έλληνας, ή τι είναι ο μέσος Έλληνας. Το χιούμορ υπάρχει έτσι κι αλλιώς, η φαιδρότητα καταστάσεων, προσώπων και γεγονότων. Η ευτραπελία μπερδεύεται με την τραγικότητα, και το δράμα με την κωμωδία, αναπόφευκτα. Είπαμε: ο καθείς βλέπει αυτό που μπορεί να δει και με τον τρόπο που θα το δει.

Ερ. Έχετε εκδώσει πολλά βιβλία και έχουν γραφεί καλές κριτικές για το έργο σας. Νιώθετε ικανοποιημένος από αυτή την αναγνώριση;
Απ. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να δυσαρεστείται. Αλλά δεν αρκεί. Σημασία έχει το παντοτινό γράψιμο. Το να πας μισό πόντο παραπέρα στο αισθητικό πεδίο. Να ανοίξεις ορύγματα. Να σπάσεις όρια. Αυτό μετράει πιο πολύ απ’ όλα.

Ερ. Πέρα από τη συγγραφή δημοσιογραφείτε σε εφημερίδες. Πώς συνδυάζετε την ιδιότητα του συγγραφέα μαζί με του δημοσιογράφου;
Απ. Σχιζοειδώς. Παίρνω χάπια - έπαιρνα τουλάχιστον πριν βγω στη σύνταξη. Αλλά και το ένα εκτρέφει το άλλο. Από παντού αντλείς. Η δημοσιογραφία σου διδάσκει πολλά. Αν βέβαια θες να διδαχτείς.

Ερ. Ποιο βιβλίο διαβάσατε τελευταία και σας έκανε εντύπωση;
Απ. Ξαναδιαβάζω επιμελώς τους νεοπλατωνικούς. Από λογοτεχνία το μυθιστόρημα Ζυγός του Ντε Λίλο.

Ερ. Τι θα προτείνατε στους αναγνώστες μας που θα διαβάσουν τη συνέντευξή σας;
Απ. Να αγοράσουν το Λεωφορείο. Οι Γάλλοι λένε «αν δεν πουλήσεις τον εαυτό σου, μην περιμένεις κανέναν να σε πουλήσει».